Πάρσιφαλ - Ιερό Δισκοπότηρο

Με αφορμή την παρακολούθηση του «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ στο Λυρικό Θέατρο «Μουσαίον»  με μια φίλη της, η Σοφία παραθέτει στον Ιερό Γάμο 2 ένα εκτενές κείμενο. Πρόκειται για μια εκπληκτική ανάλυση του έργου του Βάγκνερ, που κορυφώνεται με ένα όραμα της Σοφίας που σχετίζεται με το θρύλο του Δισκοπότηρου.

Παραθέτω κάποια αποσπάσματα από το κείμενο αυτό, παρόλο που πιστεύω πως η ανάγνωση ολόκληρου του κειμένου είναι αναγκαία, προκειμένου να κατανοήσει κανείς όσα γράφει η Σοφία. Επιπλέον, πρόκειται για ένα πολύ λυρικό κείμενο, ζωντανό και παλλόμενο από το Πνεύμα της Σοφίας. Το όραμά της, στο τέλος, αποκαλύπτει υψηλούς μυητικούς συμβολισμούς.  Θα ήταν χρήσιμο να διαβάσει κανείς ως συμπλήρωμα, το κείμενο της Σοφίας για το Μυστικό Δείπνο και τη Θεία Ευχαριστία στον ίδιο τόμο του Ιερού Γάμου, που θα αναρτηθεί προσεχώς. 

«Θα μπορούσα να πω  ότι,  σε κάποια στιγμή, το Δισκοπότηρο αποδεικνύεται λιγότερο ουδέτερο από τη Λόγχη, αφού παίρνει κάποια πρωτοβουλία και αποφαίνεται ότι μόνον ο δικός του εκλεκτός – ένας αγνός ηλίθιος ή φτωχός στο πνεύμα ή άδολος στην ψυχή – θα αρπάξει τη Λόγχη από την περιοχή του «κακού» και θα τη φέρει κοντά του, γιατρεύοντας ταυτόχρονα και την πληγή του Βασιλιά.»

«Και η άδολη ψυχή βρέθηκε. Ήταν ο Πάρσιφαλ, που παίζει τον ρόλο του σωτήρα. Ωστόσο, η άδολη ψυχή του δεν μπορεί αρχικά να εκτελέσει τον προορισμό της επειδή δεν έχει ωριμάσει, δεν έχει γίνει σοφή, με την τριβή της με τον κόσμο, που είναι το αντίθετό της. Ήταν, λοιπόν, ανάγκη, και στη δική του περίπτωση, να συντελεστεί ένας γάμος ανάμεσα στην ψυχή και στον κόσμο ή την εξωτερική ζωή, με τις εμπειρίες και τι διδαχές της. Ένας γάμος που θα τον ολοκλήρωνε, θα τον ακεραίωνε και θα του έδινε τη δυνατότητα να εκτελέσει τον προορισμό του. Αν υποθέσω ότι η άδολη ψυχή αντιπροσωπεύει το «καλό», τότε ο κόσμος, η εξωτερική ζωή, θα περάσει να αντιπροσωπεύουν το «κακό». Η τριβή ανάμεσα στα αντίθετα ωριμάζει τον άνθρωπο και τον κάνει σοφό. Θα μπορούσα επίσης να πω ότι η άδολη ψυχή συμβολίζεται με το Δισκοπότηρο, ενώ ο κόσμος και η εξωτερική ζωή, με τη Λόγχη. Ίσως γι’αυτό η Λόγχη να παίζει διπλό ρόλο, δηλ. να πληγώνει θανάσιμα και να γιατρεύει. Είναι ένα σύμβολο διττό, αντιφατικό, όπως η ζωή και ο κόσμος, ενώ το Δισκοπότηρο δεν παρουσιάζει αντινομίες. Η Λόγχη είναι επίσης κατάλληλο σύμβολο για τα πρόσωπα του θρύλου που κλείνουν μιαν αντινομία μέσα τους.» 

«Είναι φανερό ότι από όλο τους ήρωες λείπει κάτι: Η ένωση των αντιφατικών πλευρών τους, ο ιερός γάμος ανάμεσα σ’αυτές. Κι επειδή μόνο ο Πάρσιφαλ κατόρθωσε, με τις δικές του δυνάμεις, να συζεύξει τις δυο πλευρές του, έγινε ο σωτήρας των άλλων, που είχαν παραμείνει διχασμένοι και αντιφατικοί, περιμένοντας κάποιον έξω από τον εαυτό τους, να ενώσει τις αντιθέσεις τους και να τους σώσει από την κόλασή τους. Και ποια ήταν η κόλασή τους; Ήταν ο εσωτερικός διχασμός. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί αν ήταν ολοκληρωτικά δοσμένοι στη μια πλευρά τους, δεν θα υπήρχε κανένα αντίθετο κομμάτι μέσα τους που να βασανίζεται.»

«Έκλεισε τα μάτια της. Μια λευκή οθόνη απλώθηκε στο εσωτερικό οπτικό της πεδίο, που άρχισε σιγά σιγά να μουχρώνει. Τελικά, επικράτησε ένα βελούδινο σκοτάδι. Μέσα σ’αυτό το σκοτάδι, άστραψε, μ’όλη την ασημένια λάμψη του, το Ιερό Δισκοπότηρο. Δεν άργησε να εμφανιστεί και η Ιερή Λόγχη, λουσμένη σε χρυσή ακτινοβολία. Στην αρχή τα ιερά κειμήλια έμειναν ακίνητα, το ένα πλαϊ στο άλλο. Σε λίγο η λόγχη ανυψώθηκε, γύρισε ανάποδα και βύθισε τη ματωμένη αιχμή της μέσα στο Δισκοπότηρο, που ήταν κι αυτό γεμάτο, ως τη μέση, με αίμα. 

Τη στιγμή που τα δυο κειμήλια ενώθηκαν, το αίμα πλήθυνε μέσα στο Δισκοπότηρο και άρχισε να ανεβαίνει ώσπου ξεχείλισε. Έρεε τόσο άφθονο από τα χείλη του Δισκοπότηρου, που το σκέπασε ολόκληρο. Η ροή του αίματος ήταν καθοδική. Κι όμως, σε λίγο η Θ. αντιλήφθηκε μια ανοδική πορεία. Τάνυσε την προσοχή της και είδε ότι αυτό που ανέβαινε δεν ήταν αίμα, αλλά κατακόκκινες φλόγες που έγλυφαν την επιφάνεια του Δισκοπότηρου. Όσο πιο άφθονο έτρεχε το αίμα από το εσωτερικό του Δισκοπότηρου, τόσο φούντωναν οι φλόγες. Η λόγχη που, στην αρχή, ορθωνόταν σε αρκετό ύψος έξω από το Δισκοπότηρο, άρχισε να μικραίνει. Λες και έλυωνε από το σημείο της αιχμής, που εξακολουθούσε να είναι βυθισμένη μέσα στο Δισκοπότηρο. Το μόνο που είχε απομείνει ήταν κόκκινες φλόγες. 

Μια ριπή ανέμου χώρισε τη φλόγα σε πύρινες γλώσσες. Ανάμεσά τους η Θ. διέκρινε ότι τα κειμήλια είχαν λιώσει και μεταβληθεί σε μια μεταλλική μάζα. Προσπάθησε να δει καλύτερα το λιωμένο αμάλγαμα. Οι φλόγες χαμήλωσαν για να την αφήσουν να δει. Και η Θ. είδε. Και απόρησε. Η μάζα άρχισε να παρουσιάζει μια περίεργη εσωτερική κίνηση. Σαν κάτι να κυοφορούσε μέσα της, κάτι που έκανε προσπάθειες για να βγει. Και να, σε λίγο, αυτό το κάτι άρχισε να αναδύεται. 

Στην αρχή, η Θ. δεν μπορούσε να διακρίνει τι ήταν, αλλά σύντομα αναγνώρισε το σχήμα ενός παράξενου πουλιού. Ήταν μικρό σαν μια γροθιά και κατάλευκο. Οι φλόγες άρχισαν ξανά να ανεβαίνουν. Το πουλί άνοιξε τα φτερά του κι άρχισε να τα καψαλίζει στη φωτιά. Το σχήμα του μεγάλωσε. Θύμιζε τώρα αετό και συνάμα περιστέρι. Οι φλόγες πάλι κατέβηκαν. Το πουλί άρχισε να ζυμώνει τη μεταλλική μάζα με τα πόδια του ωσότου σχημάτισε μια τέλεια σφαίρα. Την κράτησε για λίγο επάνω στις φλόγες ώσπου πυρακτώθηκε. Τότε, της έδωσε το σχήμα ενός πεντάκτινου διαδήματος. Το τοποθέτησε στο κεφάλι του και έμεινε ακίνητο, ατενίζοντας τη Θ. :

«Αυτός είναι ο Υιός που πλάθει τους γονείς του. Αυτή είναι η τελική μεταμόρφωση του Ιερού Γάμου,» άκουσε μια φωνή να της ψιθυρίζει μέσα της. Το πουλί συνέχισε να την κοιτάει, ενώ οι φλόγες έχαναν σιγά σιγά τη λάμψη και την έντασή τους, ωσότου χάθηκαν από το οπτικό της πεδίο. Το βελούδινο σκοτάδι πύκνωσε τονίζοντας περισσότερο τη λευκότητα του πουλιού και την ερυθρότητα του διαδήματός του. Από μια στιγμή και μετά, το πουλί άρχισε να μικραίνει ή να εξαφανίζεται στο βάθος. Τώρα η Θ. δεν έβλεπε παρά ένα άσπρο κι ένα κόκκινο στίγμα χαμένα στην απόσταση. Βαθύ σκοτάδι κάλυψε το οπτικό της πεδίο. Έτριψε τα μάτια της. Μπροστά της απλώθηκε μια λευκή οθόνη. Τα βλέφαρά της τρεμόπαιξαν. Τα άνοιξε. Κοίταξε γύρω της. Είχε γυρίσει στη γη από την εσωτερική περιήγησή της. Αναστέναξε με ανακούφιση. Τώρα ένιωθε μια πληρότητα μέσα της. Ο θρύλος του Ιερού Δισκοπότηρου δεν είχε πια κανένα μυστικό γι αυτήν.»

Ιερός Γάμος  2

Δεν θα μπορούσε να μην παρατηρήσει κανείς τους αλχημικούς συμβολισμούς στο όραμα της Σοφίας (τα χρώματα, το πτηνό, οι μεταμορφώσεις - μεταστοιχειώσεις...)

Θα ήθελα να παραθέσω έναν σύνδεσμο με την ανάλυση του Spendor Solis, το οποίο είναι ένα πολύ γνωστό αλχημικό αρχείο. 

http://pomegranate4711.blogspot.gr/search/label/Splendor%20Solis